• 8
  • Avg

O'zbekistonda BMTning qiynoqlarga qarshi Konventsiyasi fakul`tativ protokoli ratifikatsiyasi va amalga oshirilishi masalasi bo'yicha trening

Tadbirdan ko'zlangan asosiy maqsad Fakul`tativ protokolning ahamiyati va Qiynoqlarga qarshi qo'mita faoliyatini o'rganish, shuningdek, Fakul`tativ protokol nizomlarini hayotga tatbiq etishdagi xorij tajribasi bilan tanishish bo'ldi.

Treningda Oliy Majlis palatalari, huquqni muhofaza qilish organlari, Oliy sud, manfaatdor vazirliklar, inson huquqlari bo'yicha milliy institutlar, ilmiy hamjamiyat hamda fuqarolik jamiyati institutlari vakillari ishtirok etdilar.

Tadbirda trener sifatida xalqaro ekspertlar: Bristol universiteti Inson huquqlari realizatsiyasi markazi ilmiy xodimi Debra Long (Buyuk Britaniya); BMT qiynoq va boshqa shafqatsiz, g'ayriinsoniy yoki qadr-qimmatni toptovchi muomala va jazo turlarini oldini olish qo'mitasi ekspert guruhi a'zosi Mari Amos (Estoniya)lar qatnashdi.

Trening davomida ishtirokchilar qiynoq va shafqatsiz muomala hamda jazoning boshqa turlarining oldini olish va bartaraf etishga yo'naltirilgan choralarni amalga oshirishdagi O'zbekiston tajribasi haqida axborot berishdi. Xususan, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 30 noyabrdagi “Sud-surishtiruv faoliyatida fuqarolarning huquq va erkinliklari kafolatlarini kuchaytirishning qo'shimcha chora-tadbirlari to'g'risida” Farmoniga ko'ra, jinoyat protsessi ishtirokchilari yoki ularning yaqin qarindoshlariga nisbatan qiynoq, jismoniy, ruhiy bosim o'tkazish yoki boshqa shafqatsiz, g'ayriinsoniy yoki qadr-qimmatni toptovchi muomala turlarini qo'llash, jinoiy ishlar doirasida noqonuniy yo'l bilan qo'lga kiritilgan har qanday ma'lumot, xususan, audio- va videomateriallar, ashyoviy dalillardan foydalanish qat'iy taqiqlanadi.

Ishtirokchilar, shuningdek, 2018 yil 4 aprel`da qabul qilingan, qiynoqqa solish uchun javobgarlikni kuchaytirgan “Sud-surishtiruv faoliyatida fuqarolarning huquq va erkinliklari kafolatlarini kuchaytiruvchi chora-tadbirlarning qabul qilinishi munosabati bilan O'zbekiston Respublikasining ayrim qonunchilik hujjatlariga o'zgartish va qo'shimchalar kiritish to'g'risida” O'zbekiston Respublikasi Qonunini ham alohida ta'kidladilar.

Trening davomida ishtirokchilar Fakul`tativ protokol nizomlari, qiynoqqa qarshi qo'mita faoliyati, milliy preventiv mexanizm modellari va hkz. bilan tanishdilar.

Trening ishtirokchilari Fakul`tativ protokol ratifikatsiyasi, milliy preventiv mexanizm modellari va uni yaratish shartlari, qiynoqqa qarshi qo'mita ishi, shuningdek, mazkur hujjatni ratifikatsiyalagan davlatlar tajribasiga oid masalalarni muhokama qildilar.

Qiynoqqa qarshi qo'mita faoliyatida ishtirokchilar qo'mita tomonidan tashrif buyurilishi lozim bo'lgan muassasalarga kirish amaliyoti, qo'mitaning davlatlarga tashrifi yillik jadvali, mamlakatda tashrif buyuriladigan joylarni aniqlash jarayoni, qo'mitaning BMT boshqa organlari bilan hamkorligi, tashrif ob'ektlari ro'yxatini tuzish tartibi, mamlakatlarga tashrif davomiyligi va dasturiga oid masalalarna alohida qiziqish bildirdilar.

Treningda milliy preventiv mexanizm afzalliklari, uni yaratishga tayyorgarlik jarayoni yuzasidan fikr almashildi.

Milliy preventiv mexanizmni yaratish yuzasidan ishtirokchilar uning barcha modellari: ombudsman, “ombudsman+”, yangi organ yaratish, bir necha organlar hamkorligi modellari bilan tanishib chiqdilar va ular ichida eng samarasizi deya so'nggi, yo'naltiruvchi, boshqaruvchi organga ega bo'lmagan model` (Buyuk Britaniya, 20dan ortiq turli tashkilotlar) e'tirof etildi.

Trening yakunlari bo'yicha ishtirokchilar qiynoqlarning oldini olish va milliy preventiv mexanizmni yaratishga oid qator takliflar bildirdilar.

Inson huquqlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi milliy markazi tomonidan YEXHTning O'zbekistondagi loyihalari koordinatori bilan hamkorlikda O'zbekistonda BMTning qiynoq va jazoning boshqa shafqatsiz, g'ayriinsoniy yoki qadr-qimmatni toptovchi turlariga qarshi Konventsiyasi fakul`tativ protokoli (keyingi o'rinlarda – Fakul`tativ protokol)
ratifikatsiyasi istiqbollari mavzusida trening tashkil etildi.