11 iyun kuni O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi majlislar zalida bo'lib o'tgan «Co'z, fikr va axborot erkinligi: xalqaro-huquqiy asoslar” kitobining taqdimotida Yangi O'zbekistonda yangi so'z erkinligi muhiti shakllangani alohida ta'kidlandi. Inson huquqlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Milliy strategiyasida belgilangan vazifalar ijrosi doirasida tayyorlangan mazkur kitob ham shu ezgu muhitning mo''jaz samaralaridandir.

Tadbir Inson huquqlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Milliy markazi tomonidan Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi bilan hamkorlikda tashkil etildi. Taqdimotga Agentlikning Nashriyot-matbaa sohasi va kitob savdosini rivojlantirish bo'limi bosh mutaxassisi Muhiddin Omonov moderatorlik qildi.

Inson huquqlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Milliy markazi direktori Akmal Saidov Markaz tashabbusi bilan nashr etilgan “So'z, fikr va axborot erkinligi: xalqaro-huquqiy asoslar” nomli kitob Vindxuk deklaratsiyasining 30 yilligiga mo''jaz tuhfa bo'lganini qayd etdi. “Inson huquqlari kutubxonasi” turkumi doirasida nashr etilgan ushbu to'plamda bir qator xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar doirasida qabul qilingan 48 ta xalqaro-huquqiy hujjatning so'z, fikr va axborot erkinligiga doir qoidalari jamlangan.

To'plamning birinchi bobida Birlashgan Millatlar Tashkiloti, YUNESKO va Xalqaro Qizil Xoch Qo'mitasining inson huquqlari bo'yicha xalqaro shartnomalaridagi so'z, fikr va axborot erkinligiga doir normalardan namunalar keltirilgan. Uchta muhim xalqaro-huquqiy hujjat – Raqamli texnologiyalar davrida fikrni ifoda etish va saylovlar erkinligi to'g'risidagi qo'shma deklaratsiya, Xalqaro raddiya huquqi to'g'risidagi konventsiya hamda Mustaqil va plyuralistik Afrika matbuotini qo'llab-quvvatlash to'g'risida Vindxuk deklaratsiyasi to'liq holda va ilk bor o'zbek tilida chop etilgan.

To'plamning ikkinchi bobida Yevropada xavfsizlik va hamkorlik tashkiloti, Yevropa Kengashi, Amerika davlatlari tashkiloti, Afrika davlatlari tashkiloti va Mustaqil Davlatlar Hamdo'stligi mintaqaviy hujjatlarining so'z, fikr va axborot erkinligi bilan bog'liq normalari taqdim etilgan. Bunda Yevropa Kengashining Fikrni ifodalash va axborot erkinligi to'g'risidagi deklaratsiyasi, Inson huquqlari to'g'risidagi Amerika konventsiyasi, Inson va xalqlar huquqlari to'g'risidagi Afrika xartiyasi, shuningdek MDHning Inson huquqlari va asosiy erkinliklari to'g'risidagi konventsiyasidagi so'z, fikr va axborot erkinligiga doir normalar kitobxon e'tiboriga havola qilingan.

To'plamning uchinchi bobida nohukumat yo'nalishdagi xalqaro anjumanlar va nodavlat tashkilotlar qabul qilgan so'z, fikr va axborot erkinligiga taalluqli xalqaro-huquqiy hujjatlar jamlangan. Ayniqsa, Yoxannesburg printsiplari, Sofiya Deklaratsiyasi, Talluar Deklaratsiyasi kabi xalqaro hujjatlar, bir tomondan, fikrni ifodalash va axborot erkinligi borasidagi muhim qoidalari bilan mashhur bo'lsa, ikkinchi tomondan, ushbu hujjatlarning matni birinchi marta o'zbek kitobxoniga davlat tilida taqdim etilgani ahamiyatlidir.

O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi deputati, yozuvchi va jurnalist Xurshid Do'stmuhammad qayd etganidek, huquq va odob – shaxsning o'zidan boshlanadi. Shu ma'noda, ma'rifiy targ'ibot ko'lami va miqyosini imkon qadar oshirish lozim. Binobarin, huquqiy   savodsizlik holatlari to'la barham topmagan, qolaversa, xalqaro-huquqiy hujjatlarning davlat tilidagi matnlarini topib o'qish oson  bo'lmagan hozirgi vaziyatda “So'z, fikr va axborot erkinligi: xalqaro-huquqiy asoslar” kabi kitoblarni o'qishdan avvalo shaxs, demakki butun jamiyat manfaat ko'radi.

O'zbekiston Jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti Bosma OAV va noshirlik ishi fakul`teti dekani, filologiya fanlari nomzodi, dotsent Akbar Nurmatov taqdim etilgan to'plam huquqshunoslar, jurnalistlar va shu sohaga qiziquvchi barcha kitobxonlarga mo'ljallangani juda muhim ekaniga e'tibor qaratdi. “Inson huquqlari kutubxonasi” turkumida yangi nashrdan chiqqan va taqdimot doirasida ishtirokchilarga tarqatilgan boshqa kitoblarning ahamiyati xususida ham atroflicha fikr yuritdi.

O'zbekiston Jurnalistlar uyushmasi raisi Olimjon O'sarovning fikricha,  qariyb ellikta xalqaro-huquqiy hujjatning so'z, fikr va axborot erkinligiga doir qoidalarini o'zida jamlagan “So'z, fikr va axborot erkinligi: xalqaro-huquqiy asoslar” kitobi, shuningdek 2 mingdan ortiq maxsus atamaning o'zbek, ingliz va rus tillaridagi tarjimalari o'z mujassamini topgan “Inson huquqlari bo'yicha atamalar lug'ati” hamda saylov huquqi borasidagi 500 dan ziyod tushuncha kiritilgan “Saylov huquqi atamalari lug'ati”ning nashrdan chiqarilgani va beg'araz tarqatilayotgani Inson huquqlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Milliy markazining ma'rifatparvar ajdodlarimiz an'analariga sodiqligini yana bir bor tasdiqlaydi.

Taqdimot doirasida Inson huquqlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Milliy markazi bilan O'zbekiston Jurnalistlar uyushmasi hamda O'zbekiston Jurnalistika va ommaviy kommunikatsiyalar universiteti o'rtasida o'zaro hamkorlik aloqalarini yangi bosqichga ko'tarish istiqbollari haqida ham so'z bordi.

Inson huquqlari bo'yicha
O'zbekiston Respublikasi
Milliy markazining
matbuot xizmati