Har yili dunyo bo‘ylab 1 milliarddan ortiq bola jismoniy, hissiy yoki jinsiy zo‘ravonlikka duchor bo‘ladi. Multiindikator klaster kuzatuviga ko‘ra O‘zbekistonda 1 yoshdan 14 yoshgacha bo‘lgan 3 nafar boladan 2 nafari, yaʼni 62 foizi zo‘ravonlik bilan tarbiyalash usullarini boshdan kechirgan. 15-19 yoshli qizlarning 33 foizi er o‘z xotinini kaltaklashga haqli deb hisoblaydi. Bu boradagi muhim masalalar bugun poytaxtimizda o‘tkazilgan davra suhbatida atroflicha muhokama qilindi.

Davra suhbatida Oliy Majlis Senati Raisi T.Narbayeva, Senat Raisining birinchi o‘rinbosari S.Safoyev, Qonunchilik palatasi Spikerining birinchi o‘rinbosari A.Saidov, Ijtimoiy himoya milliy agentligi direktori M.Olloyorov, mazkur Agentlik direktorining birinchi o‘rinbosari Sh.Mirziyoyeva, UNIСEFning Yevropa va Markaziy Osiyo bo‘yicha mintaqaviy direktori Regina De Dominitsis hamda vazirlik va idoralar rahbarlari, siyosatshunoslar, huquqshunoslar, fuqarolik jamiyati, nufuzli xalqaro tashkilotlarning vakillari, bolalar huquqlari himoyachilari, shuningdek, OAV xodimlari ishtirok etdi.

Davra suhbatida bolalar huquqlari himoyasini mustahkamlash, xususan ularni zo‘ravonlikning barcha shakllaridan himoya qilish, bu borada qonunchilik normalarini takomillashtirish, ayrim holatlar yuzasidan yangi qonunlarni qabul qilish masalalari ko‘rib chiqildi.

Bu borada Senat Raisi o‘zining nutqida O‘zbekiston mustaqillikka erishgach xalqaro hujjatlar ichida birinchilardan bo‘lib “Bola huquqlari to‘g‘risida” Konvensiyani ratifikatsiya qilganini, o‘tgan davr mobaynida milliy qonunchiligimiz ham xalqaro standartlarga moslashtirilayotganini alohida taʼkidladi.

Shuningdek, so‘nggi yillarda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar qatorida bola huquqlari va qonuniy manfaatlari himoyasi sohasida ham tub o‘zgarishlar amalga oshirilganini, xususan, Prezidentimizning qatʼiy siyosiy irodasi bilan mamlakatimizda majburiy mehnatga, bolalar mehnatiga butkul barham berilganini, bunday holatlarga nisbatan davlatda ham, jamiyatda ham murosasiz munosabat shakllanganini aytib o‘tdi.

Senat Raisining so‘zlariga ko‘ra Global bolalik reytingida O‘zbekiston tobora yuqorilab bormoqda. Agar 2017-yilda ushbu reytingda mamlakatimiz 78-o‘rnini egallagan bo‘lsa, 2021-yilda 62-o‘ringa ko‘tarildi.

Chindan ham Milliy taraqqiyotimizni belgilab beruvchi strategiyalar doirasida bu borada ko‘plab ishlar amalga oshirildi. Bolalar huquq va manfaatlarini taʼminlashda mohiyatan tub o‘zgarishlar ro‘y berdi.

Buning isbotini yangilangan O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida bola huquqlari kafolatlariga alohida urg‘u berilganligida ham ko‘rishimiz mumkin.

Shu bilan birga, davra suhbatida ishtirokchilar tomonidan hali hanuzgacha ayrim holatlarda bolalar ham jismoniy, ham psixologik tazyiq va zo‘ravonliklarga duch kelayotgani, ularning huquqlari poymol bo‘layotgani, bu kabi holatlarni to‘liq bartaraf etish yuzasidan qonunchilikda yangi normalarni joriy etishga zarurat sezilayotgani aytib o‘tildi.

Shuningdek, ishtirokchilar “Bolalarni zo‘ravonlikning barcha shakllaridan himoya qilish to‘g‘risida”gi qonun loyihasini ishlab chiqish zarurligini taʼkidlab, qonun loyihasida aks ettirish lozim bo‘lgan normalar haqida o‘z takliflarini bildirdi.

Taʼkidlanganidek, zo‘ravonlikni to‘xtatish bo‘yicha maxsus qonunning qabul qilinishi O‘zbekiston Jinoyat kodeksiga yaqinda kiritilgan o‘zgartishlarga mos keladi, bu esa, o‘z navbatida, qizlar, o‘g‘il bolalar va ayollarni zo‘ravonlikdan huquqiy himoya qilishni kuchaytiradi. Bundan tashqari, qonun loyihasi zo‘ravonlikning oldini olish va unga qarshi kurashish bo‘yicha ko‘p tarmoqli xizmatlarni rivojlantirish va amalga oshirishni taʼminlaydi.

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY MAJLISI SENATI